भगवान् कि कर्म - के मा विश्वास गर्ने?

प्रश्न: बाल्यकालदेखि नै मलाई भगवान् छन् भनेर विश्वास गर्न लगाइयो, र त्यसैको परिणामस्वरूप म एक भक्त बनेँ। तर यहाँ हठयोग कार्यक्रम सुरु गरेपछि मैले देखेँ कि ईशाको सम्पूर्ण दृष्टिकोण कर्म-केन्द्रित छ। यसको मतलब यहाँ कतै पनि भगवानको संलग्नता छैन। एक्काइस वर्षसम्म मैले भगवानमा विश्वास गरेँ - अहिले त्यसलाई तोड्न साँच्चै सजिलो छैन। कृपया मलाई यो बुझ्न सहयोग गर्नुहोस्।

सद्‌गुरु: शंकरन् पिल्लैको विवाह संकटमा थियो। उनी एक विवाह सल्लाहकार कहाँ गए र सोधे, "मैले के गर्नुपर्छ? जे प्रयास गरे पनि, सबै कुरा बिग्रन्छ।" विवाह सल्लाहकारले भने, "तपाईंले गएर सोध्नुपर्छ कि वास्तवमा उनलाई के चाहिएको छ," र उनले त्यसो गर्ने केही सुझावहरू दिए। जब शंकरन् पिल्लै घर फर्किए, उनकी श्रीमती एउटा महिला पत्रिका पढ्दै थिइन् र माथि हेर्न पनि वास्ता गरिनन्। उनले केही क्षण सोचे, कुन शब्दहरू प्रयोग गर्ने; त्यसपछि भने, "हनी, तिमीलाई बुद्धिमान मान्छे मन पर्छ कि सुन्दर मान्छे?" उनले केही भनिनन्। त्यसपछि उनी नजिक गए, उनको छेउमा बसे र भने, "हनी। डार्लिङ्ग। तिमीलाई बुद्धिमान मान्छे मन पर्छ कि सुन्दर मान्छे?" पत्रिकाबाट माथि नहेरिकन उनले भनिन्, "कुनै पनि होइन - म तपाईंलाई मात्र माया गर्छु।"

उनमा प्रेम सम्बन्धलाई जारी राख्नुको सट्टामा विवाहलाई कायम राख्ने ज्ञान थियो। हामी तपाईंको भक्तिलाई हेरौं। सर्वप्रथम, तपाईं भगवान् छन् भन्ने निष्कर्षमा पुग्नुभएको थियो। अब तपाईं यहाँको कार्यक्रममा आउनुभयो र यो निष्कर्षमा पुग्नुभयो कि ईशा कर्म-केन्द्रित छ! कार्यक्रम सकिएर गएपछि, कसलाई के थाहा तपाईंले कस्ता निष्कर्षहरू निकाल्नुहुन्छ। निष्कर्ष निकाल्न छोड्नुहोस्। योग भनेको खोज्नु हो। खोज्नु अर्थात् तपाईंलाई यो महसुस भयो कि तपाईंलाई थाहा छैन। र तपाईं भित्र त्यो स्तरको इमान्दारिता पनि आएको छ कि तपाईं बस् अहिलेको सहजताको लागि केही कुरा मान्न तयार हुनुहुन्न।

एउटा अनुमानबाट अर्कोमा

तपाईंको समुदायमा र परिवारमा, भगवानमा विश्वास गर्न सजिलो छ, वा भनौं, उनीहरू सबैले भगवानमा विश्वास गर्छन् र तपाईंले पनि गर्नुभयो। त्यसपछि तपाईं यहाँ आउनुभयो र सोच्नुभयो, यदि तपाईंले "राम, राम," "शिव, शिव," वा अरु केही भन्नुभयो भने, मानिसहरू हाँस्न सक्छन्। त्यसैले अब तपाईं "कर्म-केन्द्रित" हुनुभएको छ! तपाईंलाई परिवर्तन हुन कति समय लाग्यो? आफूलाई यस्तो नगर्नुहोस्। तपाईं यति सजिलै परिवर्तन हुन सक्नुको कारण भनेको तपाईं खोजी गर्ने साहस र प्रतिबद्धता राख्नुको सट्टा एउटा अनुमानबाट अर्कोमा सर्दै हुनुहुन्छ। खोजी गर्नु भनेको तपाईंलाई थाहा छैन भन्ने स्वीकार गर्नु हो। यो संसारमा भगवानले शासन गर्छन् कि कर्मले शासन गर्छ भनेर तपाईंलाई थाहा छैन - यो एउटा तथ्य हो।

सुरुवातमा, यसले तपाईंलाई डर दिनेछ। तर तपाईं जेसुकैसँग डराए पनि, केही समयपछि तपाईंलाई त्यसको बानी पर्छ। मानौं तपाईंलाई आगो फाल्ने ड्रागनसँग एउटा कोठामा बन्द गरियो। यदि तपाईं जलेर मर्नुभएन भने, तीन दिनपछि तपाईं ड्रागनसँग कुराकानी गर्न सुरु गर्नुहुनेछ। त्यसैले अनुमान नलाउनुहोस् वा एउटाबाट अर्कोमा नसर्नुहोस्। वास्तविकता के हो भन्ने तपाईंलाई थाहा छैन। यसले तपाईंलाई बिहान उठ्न र योग गर्न लगाउनेछ। माथि स्वर्ग छ कि नर्क, भगवान् छन् कि राक्षस कसलाई के थाहा ? कम्तीमा तपाईंलाई जे थाहा छ - तपाईंको शरीर, तपाईंको मन, तपाईंको ऊर्जा, तपाईंको भावना - त्यसलाई राम्रोसँग राख्नुहोस्।

मानौं तपाईं स्वर्ग जानुभयो - त्यसको आनन्द लिन, तपाईं राम्रो स्थितिमा हुनुपर्छ। मानौं तपाईं नर्क जानुभयो - तब तपाईंलाई त्यसको सहन गर्न र बाँच्नको लागि राम्रो स्थितिमा हुनुपर्छ! जुनसुकै हालतमा पनि, तपाईं राम्रो स्थितिमा हुनुपर्छ। र यस ग्रहमा बस्न र राम्रो गर्न पनि, तपाईं राम्रो स्थितिमा हुनुपर्छ। केही फरक पार्दैन कि तपाईंले भगवानमा विश्वास गर्नुहुन्छ वा गर्नुहुन्न, तपाईं शारीरिक, मानसिक, भावनात्मक र ऊर्जाको रूपमा राम्रो स्थितिमा हुनुपर्छ।

Editor’s Note: Offering the rare possibility to go beyond all limitations, Sadhguru takes the seeker on a mystical journey towards ultimate liberation. In “A Guru Always Takes You For a Ride”, Sadhguru delivers rare insights into the Guru-shishya relationship. Download now.

A version of this article was originally published in Isha Forest Flower in November 2016. Download as PDF on a “name your price, no minimum” basis or subscribe to the print version.